Tojikiston prezidenti Imomali Rahmon 21-iyul kuni Cho‘lpon-Otada bo‘lib o‘tgan Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining maslahat uchrashuvida «Tolibon» rahbariyati turli etnik guruhlarga nisbatan kamsitish va diniy agressiv siyosat olib borayotganini maʼlum qildi.
2021-yil 15-avgustda Tolibon hech qanday qarshiliksiz Kobulni egallab oldi. Shu kuni Afg‘oniston prezidenti Ashraf G‘ani BAAga qochib ketdi. O‘tgan sentyabr oyida tuzilgan Tolibon hukumati dunyoning hech bir davlati tomonidan tan olinmagan.
Imomali Rahmonning taʼkidlashicha, o‘tgan vaqt mobaynida Tolibon rahbariyati jahon hamjamiyatini va Afg‘oniston aholisini o‘z hukumatining qonuniyligi, mamlakatdagi vaziyatni nazorat qilish va fuqarolar xavfsizligini taʼminlash, shuningdek, Afg‘onistondagi vaziyatni nazorat qilish qobiliyatiga ishontirish uchun jiddiy choralar ko‘rmagan. “Aksincha, vaʼda va kafolatlardan farqli o‘laroq, «Tolibon» rahbariyati barcha siyosiy va etnik kuchlarning keng ishtirokida hukumat tuzilishiga har tomonlama to‘sqinlik qilmoqda”, – dedi Tojikiston rahbari.
Tojikiston barcha etnik guruhlar ishtirokidagi inklyuziv hukumat tarafdori bo‘lib, unda Afg‘oniston tojiklari munosib o‘rin egallaydi.
Imomali Rahmon Tolibonni qattiq diniy konservatizm siyosatini olib borayotgani, mamlakatda yangi taqiq va cheklovlar joriy etayotgani uchun tanqid qildi.
Afg‘onistonda sodir bo‘layotgan voqealar, Tojikiston prezidentining fikricha, nafaqat Markaziy Osiyoga salbiy taʼsir ko‘rsatishi, balki “butun Yevroosiyo qitʼasidagi geosiyosiy muvozanat va kuchlarning o‘zgarishiga olib kelishi” mumkin.
So‘nggi to‘rt oy ichida Afg‘onistondan Tojikiston va O‘zbekistonga uch marta snaryadlar otilgan.
Joriy yilning 7-may kuni afg‘on matbuoti jangarilar Afg‘oniston hududidan Tojikistonga yettita snaryad otgani haqida xabar bergan edi. Tojikiston rasmiylari faqatgina “o‘qlar tasodifan Tojikiston hududiga Afg‘onistonning Xo‘jagor viloyatidan kelganini” taʼkidladi. Shu bilan birga, Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasining rasmiy bayonotida aytilishicha, chegara qo‘shinlari “to‘liq jangovar shay holatga keltirildi”.
16-iyul kuni «Tolibon» harakati matbuot kotibi Zabiulla Mujohid 15-iyulga o‘tar kechasi «Tolibon» maxsus kuchlari Qunduz viloyatidagi Xorijiylar (ISHID jangarilari) markazini vayron qilganini aytdi. Shuningdek, u yaqinda jangarilar “O‘zbekiston va Tojikistonga raketa zarbalari berganini” aytdi.
Deyarli barcha davlatlar, jumladan, Markaziy Osiyo davlatlari Kobul bilan savdo-sotiqni davom ettirgan holda, Tolibonni tan olish sharti sifatida Afg‘onistonda inklyuziv hukumat yaratish va inson huquqlarini hurmat qilish tarafdori.